تنش آبی در هفت استان کشور
تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۲۳۰۹۴
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، رادیو گفتگو در برنامه صبح و گفتگو در مورد تنش آبی در هفت استان کشور با آقایان، دکتر محمد حسن نامی معاون وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور و دکتر باقر قرمز چشمه عضو هیات علمی دانشگاه و مدیرگروه هیدرولوژی توسعه و منابع پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور گفتگو کرد، جزئیات این گفتگو به شرح ذیل است:
سوال: آقای قرمزچشمه بفرمایید وضعیت تنش آبی در کشور چگونه است و چرا در این شرایط قرار گرفتیم؟ این شرایط در کدام استان‌ها است؟
قرمز چشمه: وضعیت تنش آبی الان در اغلب استان‌های کشور هست، ولی وضعیت بحرانی فکر می‌کنم بیشتر در شرق کشور است، سیستان و بلوچستان شاید بیشتر بخش سیستان باشد، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، مازندران را هم اعلام کردند، غرب اصفهان و یزد فکر می‌کنم تنش آبی بیشتری را نسبت به استان‌های دیگر دارد، ولی غیر از دو سه استان که به نوعی کوهستانی هستند و میزان بارش بالاتری دارند بقیه استان‌ها تقریباً در وضعیت تنش آبی قرار دارند از نظر کیفی هم بخواهیم بررسی کنیم باید بگوییم که کلیه استان‌ها تقریباً در وضعیت مناسبی قرار ندارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سوال: آقای دکتر نامی، آقای دکتر قرمز چشمه نکات اولیه را بیان کردند درباره استان‌هایی که درگیر تنش آبی خیلی شدید هستند. دیدگاه اولیه شما را هم در این زمینه بشنویم، چرا این هفت استان در این شرایط قرار گرفته‌اند؟
دکتر نامی: مستحضر هستید که به دلیل اقداماتی که بشر روی عرصه جغرافیا و همچنین فضای جغرافیا و فضای ماورایی جو انجام می‌دهد روز به روز تغییرات وسیعی در وضعیت آب و هوایی و اقلیم آب و هوایی به وجود می‌آید و ما دائماً به سمت یک عدم تعادل در اتمسفر جو داریم پیش می‌رویم در نتیجه آن وضعیت صحیحی که در گذشته داشته در حال تغییر است. مخصوصا در منطقه ما هم در چند سال گذشته به ویژه در سال گذشته آبی که گذشت وضعیت خوبی به لحاظ این تعادل نداشتیم و بسیاری از استان‌های کشور ما با یک تنش آبی مواجه هستند. البته برخی از استان‌ها از تنش آبی بیشتر برخوردار هستند مثلاً سیستان و بلوچستان را داریم، سه استان خراسان به ویژه خراسان رضوی و به خصوص شهر مشهد با کمبود آبی بیشتری برخوردار است، استان سمنان، استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی، اردبیل به همین گونه بود، ولی باران‌های اخیر که در یک ماه گذشته آمد یک مقدار از این نگرانی را رفع کرد، ولی هنوز یک وضعیت پایدار و مورد اعتماد نرسیدیم، استان‌های شمالی ما همچنین مثل استان مازندران و گیلان به خصوص و استان گلستان که بیشتر از استان مازندران از این کمبود رنج می‌برند باید دقت کنیم در مصرف آب به ویژه در بخش کشاورزی که بخش عمده آب مصرفی کشور در همین بخش کشاورزی است یعنی تغییر الگوی کشت به خصوص می‌تواند به ما کمک کند به خصوص کشت گلخانه‌ای و کشت هیدروپونیک که باید به کشاورزان عزیز آموزش داده شود و گفته میشود کشت هیدروپونیک هم سرعت محصول دهی و هم میزان محصول دهی بالایی دارد و همچنین در این کمبود و تنش آب باید دقت کنیم در مصرف به ویژه از مردم عزیز تقاضا داریم که در مصرف خیلی دقت کنند، چون هرچه به سمت برداشت از آب‌های سفره‌های زیرزمینی می‌رویم با خطر فرونشست، بیشتر مواجه هستیم. مردم عزیز به خصوص در برخی از استان‌ها مثل استان تهران اگر یک مقدار ملاحظه کنند همین کولر، شاید خیلی به نظر نیاید، ولی میشود در خود تهران هر ثانیه ۷-۸ هزار مترمکعب صرفه جویی کرد در آب در این تابستان که پیش رو داریم. به هر صورت از این تابستان هم انشاالله عبور می‌کنیم و با مدیریت خوبی که برادران عزیز ما در وزارت نیرو به خصوص خود شخص وزیر محترم، معاون آب و معاون آبفا دارند و همه مدیران آب منطقه‌ای الان با دقت و تلاش زیادی میکنند که کمبود را مدیریت کنند و این جا کمک مردم عزیز و دقت در مصرف می‌تواند خیلی در این تنش پیش رو به ما کمک کند.
سوال: آقای دکتر قرمز چشمه در ادامه صحبت‌های بخش اول جنابعالی و نکاتی که آقای دکتر نامی اشاره کردند یکی از موضوعاتی که بیان کردند شیوه کشاورزی و آبیاری ما است با توجه به حوزه فعالیت و حوزه تخصصی جنابعالی، چقدر کشاورزی ما توانسته در این عرصه وارد شود و شیوه‌های نوین آبیاری را داشته باشیم که با توجه به کمبود آبی که وجود دارد از این شرایط بتوانیم عبور کنیم؟
قرمز چشمه: کار‌های خوبی در کشور صورت گرفته در بحث افزایش بهره وری آب، یکی از آن روش‌های نوین آبیاری است که این جا هم باید احتیاط شود که خیلی این روش‌های نوین گسترش خیلی زیاد و غیر اصولی آن هم شاید از آن طرف بوم افتادن باشد، ولی کار‌های خوبی روی بهره وری شده است و تحقیقات خیلی خوبی در بحث بهره‌وری انجام گرفته و میزان بهره‌وری نسبت به سال‌های گذشته خیلی بهتر شده است، ولی بحث‌هایی که وجود دارد در کشاورزی، یکی بحث خرده مالکی است که بحث قوانین و مدیریت است که باید بیشتر به آن پرداخته شود. دومین مورد بحث الگوی کشت است، واقعاً اینجا باید اهتمام بیشتری شود در سال‌های اخیر خیلی به آن پرداخت شده، ولی هنوز آن انتظاراتی که میرفت برآورده نشده، بحث دیگر فکر می‌کنم استفاده از فناوری‌ها و روش‌های جدید است در بحث‌های مختلف که بتوانیم روش‌هایی استفاده کنیم که سهم تبخیر را کاهش دهیم، کل آورد کشور حدود ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است متوسط ۲۲۰ تا ۲۳۰ میلی متر بارندگی در کشور ما حدود ۴۰۰ متر مکعب در سال آورد داریم که از این ۷۵ درصد آن تبخیر میشود حدود ۳۰۰ میلیارد متر مکعب آب بعد از بارندگی تبخیر انجام میشود و ما حدوداً ۱۰۰ میلیارد متر مکعب بین ۲۱۳ در ترسالی‌ها تا ۸۰ و خورده‌ای هم گزارش دادند که آب قابل دسترس داریم ما هر تکنولوژی که بتوانیم استفاده کنیم و این سهم تبخیر را کم کنیم فقط ۱۰ درصد بتوانیم سطح تبخیر را کم کنیم میشود ۳۰ میلیارد مترمکعب این مقدار زیادی است.
روش‌هایی که سیستم آبگیر باران است پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کار‌های خوبی انجام داده، ولی نیاز به این است که این روش‌ها برود در عرصه و از آن‌ها استفاده شود و بتوانیم روش‌هایی استفاده کنیم که میزان نیاز آبیاری را کاهش دهیم. آقای دکتر هم اشاره کردند ما کشور خشکی هستیم باید به سمت روش‌هایی مثل گلخانه‌ها برویم، روش‌هایی که تبخیر را کم کنیم، از گیاهانی استفاده کنیم با روش‌های به زراعی و روش‌های ژنتیکی گیاهان را طوری اصلاح کنیم که میزان نیاز آبی شان کم شود این‌ها هم نیاز به تحقیقات دارد که به آن پرداخته شود، البته در سال‌های اخیر کار‌های خوبی در سازمان تات انجام شده، ولی اینا باید به عرصه برود و در عرصه خودش را نشان دهد.
بحث فرهنگ‌سازی خیلی مهم است که کشاورزان ما در بحث کشاورزی بدانند که انتقال آب تا سر مزرعه را مدیریت کنند استفاده از لوله‌ها و دیگر از آن جوب‌های قدیمی دوری شود و کانال‌های سیمانی و روش‌هایی که مستقیما آب به گیاه برسد و در انتقال آب تلفات ما کمتر باشد و در بحث آب شهری هم درست است که میزان درصد مصرف ما نسبت به کشاورزی پایین است، ولی آب آشامیدنی کیفیت آن و اینکه بخواهیم به آن کیفیت برسیم که هزینه‌هایی که انجام میشود با کشاورزی قابل قیاس نیست ما باید در بحث آب شرب و شهری هم فرهنگ سازی انجام دهیم، فناوری‌های نوین استفاده کنیم، شیر‌هایی که میزان آب را کمتر میکنند یا قطع اتومات انجام می‌دهند باید انجام شود، یا مثلاً در بحث مدیریت اعلامی که انجام میشود ما حدود ۳۰ درصد تلفات آب در انتقال را داریم در شبکه‌های شهری داریم این‌ها خیلی زیاد است که باید اصلاح شوند تا اینکه بتوانیم از این بحران عبور کنیم. واقعیت اینکه تغییرات اقلیمی اثرات آن در کشور‌هایی که می‌گویند کمربند خشک که ایران در آن قرار دارد، واقعاً اثرات آن اثرات منفی بوده و باعث شده که اولا تبخیر زیاد شود و دوم اینکه میزان بارندگی هم کاهش داشته به خصوص دوره‌های خشکسالی در آن زیاد اتفاق افتاده است به همین خاطر باید خیلی در بحث فرهنگ‌سازی کار کنیم. سوال: آقای دکتر نامی در خدمت شما باشیم.
دکتر نامی: نکته‌ای را که مهمان عزیز فرمودند تجمیع زمین‌های کشاورزی خیلی می‌تواند کمک کند، ما در این کشور همسایه مثل ترکیه تقریبا از ۷۰ سال پیش زمین‌های کشاورزی حتی اگر به ارث برسد خرد نمی‌شود، ما هم در دولت دهم مخصوصاً یک برنامه داشتیم که زمین‌های کشاورزی باید تجمیع شود، در برخی از کشورهای دیگر هم همینطور است، شرکت‌های صنعتی، کارخانجات، شرکت‌های خدمات کشاورزی و کشاورزی اگر این زمین‌ها حتی به ارث رسیده این قانون است، مجلس عزیز ما هم باید این را تا یک سال دیگر که فرصت دارند روی آن فکری بکنند. زمین‌های ما روز به روز دارد خرد میشود، خود تقسیم زمین‌ها به خصوص در برخی از استان‌های ما مخصوصا استان‌های شمالی به محیط زیست آسیب می‌رساند، فضای مرطوبی که این استان دارد و در رتبه بندی آب و هوایی جزو رتبه بندی اروپای غربی حساب میشود و این به برکت ارتفاعات البرز و یال عمود بر ارتفاعات البرز است، هنوز کسی خیلی ارزش ماهیت وجودی این ارتفاعات مخصوصاً ارتفاعات البرز و به خصوص یال عمود بر ارتفاعات البرز و ارتفاعات زاگرس را نمی‌بیند باید پوشش گیاهی را مخصوصاً در ارتفاعات حفظ کنیم که نقش مهمی در مطلوب کردن یا آب و هوای کشور دارد. این یک مورد است که خیلی باید روی آن دقت کنید همه باید کمک کنند پوشش گیاهی که الان برخی فکر میکنند که مهم نیست اگر یک پوشش گیاهی یک منطقه خود این ریشه‌های گیاه برای حفظ گیاه خیلی نقش دارند، دوم نقش سد‌های ما هستند، سد‌های ما که رودخانه ورودی به سد‌ها اکثراً سیل بند‌های عرضی را می‌گویند بخش عمده‌ای از سد‌های ما را گل و لای گرفته است این خیلی آسیب می‌رساند و حجم زیادی از آب را از ما می‌گیرد ما می‌بینیم که سدی که مثلا درست کردند ابتدا ۵۰۰ میلیون متر مکعب حجم داشته الان رسیده به ۱۹۶ میلیون مترمکعب یعنی در حقیقت دو سوم حجم آن از دست رفته است و همانطور که مهمان عزیز فرمودند یک سوم آب هم در ماه‌های گرم سال تبخیر میشود که برای آن هم باید فکر کنیم. بحث بعدی آبخیرداری است که خیلی می‌تواند کمک کند، آبخیرداری در بخش بالایی انجام میشود، آبخوانداری در بخش میانی زیر مجموعه آبخوان داری، پخش سیلاب و زدن چاه برای انتقال آب بیشتر به سفره‌های زیرزمینی، اما یک دهه‌ای هم هست که زدن سد‌های زیرزمینی هم در دستور کار است که ما هم باید به این سمت حرکت کنیم به هر صورت همه ابعاد مدیریتی در نگهداری و حفظ آب و استفاده بهینه از آب باید کنار هم قرار بگیرند تا انشاالله همیشه وضعیت مطلوبی را داشته باشیم و جای نگرانی وجود نداشته باشد. امسال برای سیستان و بلوچستان واقعاً جای نگرانی است، دیدیم که حتی ریاست محترم جمهور اخطار دادند به افغانستان که باید برابر قانون ۱۳۵۱ در هر ثانیه ۵۰ متر مکعب افغانی‌ها به ما آب تحویل دهند الان آبی وارد نمی‌شود و باید به همه این‌ها دقت کنیم که انشاالله وضع مطلوبی را داشته باشیم.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: ارتفاعات البرز استفاده کنیم انجام می شود کار های خوبی میلیارد متر استان ها دکتر نامی قرمز چشمه آقای دکتر بهره وری روش هایی متر مکعب زمین ها تنش آبی روش ها تنش آب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۲۳۰۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واکنش دادستان رفسنجان در مورد فوت یک دانشجو